Izabela Maciejewska

To My Friends..., installation, May 2017, City Art Gallery in Lodz

The work is inspired by Władysław Strzemiński 1945’s collage cycle entitled ‘To My Jewish Friends’. The nine-piece set of works was given by the Artist to The World Holocaust Remembrance Center Yad Vashem in Jerusalem. One of the pieces was excluded from the set and is now in National Museum in Cracow.
By using tracing-paper Strzemiński copied fragments of his war drawings, replaced them and rearranged. Then by placing photographs on the sketches, photographs taken in the ghetto, concentration camp and during the Warsaw Uprising, he created unique collages.
The incoherence of their form symbolizes Artist's inability to express the experience of The Holocaust. Titles given by Strzeminski on the back of each drawing amplify the feeling of emptiness even more. Though being as direct as possible, they seem strangely poetic and elusive, almost as incoherent as the works they represent: "Ruins of the Demolished Eye Sockets", "Through the Hollow Bones of Crematorium".
War and Holocaust became deep cracks in Strzemiński’s artistic life. In his works from that time on there is no form of statement capable of presenting these experiences as they really were. The Artist reached the limits of expression.
Strzemiński presented this cycle in February 1947 and clearly confirmed his stand on anti-Semitic moods that were growing in Polish post-war society.
In 1952 Strzemiński, who was fatally ill at this time, began to write a novel, once again looking back at the war experiences. He wrote about men deprived of all their ‘filthy humanity’, men broken, bleeding and mute in their tragedy.
Due to the Holocaust, the artist had lost completely his faith in social order, that is mirrored in non-relatively existing Art Absolute, and The Meaning was lost. As a result, his searching for photographic documents, reading reports of the trials of Nazis and creating - as it turned out – his final notes, all that can be viewed as a last attempt to find the Meaning in a world of no shape.

Parts of this installation directly reffer to Strzeminski's collages.

Na zdjęciach wybrane reprodukcje z cyklu kolaży Władysława Strzemińskiego pt. Moim Przyjaciołom Żydom, 1945 r.

Moim Przyjaciołom...

Izabela Maciejewska, instalacja, maj 2017... w procesie.

Instalacja została zaprojektowana specjalnie na wystawę MIŁOŚĆ NA PRZEDNIEJ STRAŻY / L’AMOUR À L’AVANT-GARDE” w Ośrodku Propagandy Sztuki w Łodzi. Praca inspirowana jest cyklem kolaży Władysława Srzemińskiego pod tytułem-dedykacją „Moim przyjaciołom Żydom” z 1945 roku. 

Strzemiński odrysowywał przez kalkę motywy z niektórych swoich wojennych rysunków, przenosząc całe kompozycje bądź ich fragmenty, zmieniając ich położenie na polu obrazowym. Drugim istotnym elementem kolaży są naklejone na rysunki dokumentalne fotografie z getta, transportów, obozu koncentracyjnego i z powstania.

Ich niespójna forma jest znakiem braku możliwości stworzenia przez artystę adekwatnej, spójnej formy reprezentacji dla Zagłady. Na ich styku kształtuje się poczucie niemożności i pustki. Potęgują je tytuły, jakimi Strzemiński opatrzył na odwrocie każdy ze swych kolaży. Ukierunkowują one odczytanie znaczeń, ale przede wszystkim uderzają przedziwną poetyką, ich składnia jest równie rozchwiana, jak struktura samych prac: „Ruinami zburzonych oczodołów”, „Pustymi piszczelami krematoriów”, „Przysięgnij pamięci rąk (istnień, które nie z nami)”.

Doświadczenie wojny i Zagłady odznacza się pęknięciem w biografii artystycznej Strzemińskiego - w pracach wojennych żaden z języków, żadna forma reprezentacji, nie jest w stanie odzwierciedlić doświadczenia, które roztapia się w bezkształcie i magmie pamięci. W ten sposób artysta doszedł do granic języka utopii artystycznej.

Strzemiński cykl „Moim przyjaciołom Żydom” pokazał na indywidualnej wystawie w lutym 1947 roku. Artysta jednoznacznie zademonstrował własną postawę wobec narastających wówczas w Polsce nastrojów antysemickich, społecznej niechęci wobec ocalałych z Zagłady Żydów. 

W roku 1952 Strzemiński, śmiertelnie już chory, zaczął pisać powieść, w której po raz kolejny wrócił do doświadczeń wojny.

„ Biologizm, gdy z człowieka wybito ostatnią resztkę jego splugawionego człowieczeństwa staje się biologią trwania [...], ta sama biologia jest w oku, jakie wycieka; powalona głowa gumami bezmyślnych razów, w deskach, jakie tak bliskie oku; wyciągnięte gałęzie żyłami sosen, wykrzywionych stękiem zakrzywionych paznokci, bo tylko ziemia jest ta ostatnia, gdzie odpoczynek w kamienie bruku wciśniętych nóg godzinami daremnego oczekiwania wpatrzonych oczu, bo tęsknota jest niczym wypatrywaniem godzinami; za murem powalona, rozbita, stłuczona głowa. Faszyzm. Ostatnia kropla faszyzmu”.

Wiara artysty w porządek społeczny, którego odzwierciedleniem jest obiektywnie istniejący absolut sztuki, w obliczu Zagłady legła w gruzach, sens został utracony. Poszukiwanie dokumentów fotograficznych Zagłady, prawdopodobnie wczytywanie się w relacje prasowe dotyczące procesów zbrodniarzy niemieckich, ostatnie zapiski, kończące jego życie i twórczość, interpretowane są dziś jako próba odnalezienia utraconego sensu w świecie pozbawionym formy." *

W instalacji Moim Przyjaciołom... pojawiają się kształty, które przekopiowałam bezpośrednio z kolaży Władysława Strzemińskiego i przeniosłam w przestrzeń. Nawiązując do historycznego gestu artysty zadaję pytanie o obecne formy przemocy i dyskryminacji, które tkwią we współczesnej kulturze. Zacytowane zdjęcia uchodźców wojennych są to obrazy ikoniczne, funkcjonujące w świadomości zbiorowej. 
Tytuł instalacji celowo jest niedokończony, pozostawiając miejsce dla grup współcześnie prześladowanych. Na kolorowych formach - ich tęczowa kolorystyka jest symboliczna - swoje miejsce mogą znaleźć odbiorcy pracy wchodzący z nią w interakcję. Intensywne kolory mają także służyć arteterapii, przepracowaniu traumy i dekonstrukcji kultury wojny. Lewitujące w przestrzeni transparentne i ażurowe formy anektują wizerunek widza, stawiając go dosłownie i w przenośni na miejscu tytułowych Przyjaciół. Niektóre działają niczym lustro w zależności od kąta padania światła i ustawienia postaci, zaś twarze osób ze zdjęć nakładają się i przenikają z twarzami uczestnikówInstalacja podlega ciąglej przemianie - zmienne warunki otoczenia mają wpływ na zmienność i subiektywność jej percepcji. Praca jest częścią cyklu instalacji, które mają umożliwiać ćwiczenie empatii ekstremalnej, czyli synestezji lustrzanej**. W roku 2017 instalację zadedykowałam wszelkim ofiarom przemocy, a w szczególności Uchodźcom. 

W latach 2021-2022 elementy instalacji przekazałam na aukcje charytatywne na rzecz uchodźców i ofiar wojen - od 2022 roku ofiarowana na cele charytatywne część instalacji eksponowana jest w Fabryce Aktywności Miejskiej w Łodzi.

W roku 2023 elementy instalacji stały się częścią recyklingowego i pacyfistycznego projektu Plac Zabaw - nietypowego pomnika utraconego dzieciństwa, w ramach wystawy NEVER ENDING FUTURE DIY (DO-IT-YOURSELF), DIWO (DO-IT-WITH-OTHERS), podczas Cracow Art Week KRAKERS 2023: Art always wins (Sekcja Laboratorium) w Pałacu Potockich w Krakowie.
W tym samy roku formy wzięły udział w mojej partycypacyjnej akcji artystycznej 
„Moim Przyjaciołom... - ćwiczenie empatii ekstremalnej, zadedykowanej ofiarom wojen i uchodźcom, podczas XXII Festiwalu Otwarta Wystawa w Galerii Pop-Up w Łodzi. 



* Źródła opisu i cytatów: Eleonora Jedlińska „Władysław Strzemiński - seria kolaży Moim przyjaciołom Żydom. Doświadczenia wojny, żal i smutek”, Uniwersytet Łódzki, 2014. Magdalena Wróblewska, Władysław Strzemiński „Moim przyjaciołom Żydom”, cykl kolaży, 1945, culture.pl, 2009.

** Koncepcję ćwiczenia empatii ekstremalnej zaprezentowałam podczas XVII Seminarium Feministycznego: queerowe fantazmaty, queerowe realia, w trakcie mojego wystąpienia Transgresja vs transfobia  sztuka jako narzędzie buntu i społecznej zmiany”, Galeria Lokal_30 (edycja online) 2020 r.

Nagrody:
Praca zajęła II miejsce 
w kategorii Instalacja, Rzeźba & Performancew międzynarodowym konkursie CELESTE PRIZE 2017, 9th International Contemporary Art Competition, edycja w ramach Frieze Week, Londyn, UK
Finalistka VI Piotrkowskiego Biennale Sztuki 2021


Publikacje w katalogach wystaw: 
„Miłość na przedniej straży/ L’amour à l’avant-garde", Ośrodek Propagandy Sztuki, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi 2017
„CELESTE PRIZE 2017" 9th International Contemporary Art Competition, Celeste Network, Londyn 2017
„Avan_Granda", Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna (PWSFTviT) im. Leona Schillera w Łodzi 2017

„Powrót z gwiazd", VI Piotrkowskie Biennale Sztuki, Ośrodek Działań Artystycznych ODA, Piotrków Trybunalski 2021
66 dni", Galeria Re:Medium, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2021

Publikacje w czasopismach o sztuce:

SZTUKA WOBEC UTOPII", Orońsko, Kwartalnik Rzeźby nr 1-2 (126-127) 2022

Wystawy:
- „Miłość na przedniej straży/ L’amour à l’avant-garde", Ośrodek Propagandy Sztuki, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi 2017
- „CELESTE PRIZE 2017" 9th International Contemporary Art Competition, Oxo Tower, Londyn 2017
- „Avan_Granda", wystawa studentów i absolwentów Katedry Forografii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej,Telewizyjnej i Teatralnej (PWSFTviT) im. Leona Schillera w Łodzi 2017, Ośrodek Propagandy Sztuki, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2017
- Wystawa Członkowska Stowarzyszenia Sztuka i Dokumentacja VIII, Galeria Wschodnia, Łódź 2018
- MATRIARCHaRT, Galeria Kobro, Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi, 2018

- „Powrót z gwiazd", VI Piotrkowskie Biennale Sztuki, Ośrodek Działań Artystycznych ODA, Piotrków Trybunalski 2021
- „66 dni", Galeria Re:Medium, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2021

 Aukcja dzieł szuki na rzecz Uchodźców, zorganizowana przez Stowarzyszenie Arbuz, Stowarzyszenie HOMO FABER, Grupę Granica, 2021

- Stand for Ukraine, cykl wystaw charytatywnych, Koło Naukowe Eksperymentarium, Galeria Pomiędzy, Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi 2022
- Stand for Ukraine vol.4, cykl wystaw charytatywnych, Koło Naukowe Eksperymentarium, Fabryka Aktywności Miejskiej w Łodzi 2022
- NEVER ENDING FUTURE DIY (DO-IT-YOURSELF), DIWO (DO-IT-WITH-OTHERS), wystawa w ramach Cracow Art Week KRAKERS 2023:
Art always wins, projekt wyłoniony w konkursie do Sekcji Laboratorium, 
Pałac Potockich, Rynek Główny, Kraków 2023
XXII Festiwal Otwarta Wystawa, Galeria Pop-Up, Ogrodowa 8, Łódź 2023


CELESTE PRIZE 2017 Finalists Exhibition, OXO Tower Wharf, Londyn 2017 r, 


Projekty nadruków fotografii na kolorowe tła powstały na wystawę "Avan_Granda", Katedry Fotografii Szkoły Filmowej w Łodzi (PWSFTviT), która odbyła się jesienią w Ośrodku Propagandy Sztuki, Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi. 
Prace zostały również opublikowane w katalogu wystawy: „Avan_Granda", PWSFTviT im. Leona Schillera w Łodzi, Łódź 2017 
Pierwsza publikacja projektów, październik 2017 r.
Ośrodek Propagandy Sztuki, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, listopad 2017 r.
fot. Tomek Ogrodowczyk, Izabela Maciejewska
  

Avan_Granda, wystawa studentów i absolwentów katedry Fotografii Szkoły Filmowej w Łodzi,
Ośrodek Propagandy Sztuki, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2017 r.
Fot. Katedra Fotografii, PWSFTviT w Łodzi.




Galeria Wschodnia, marzec 2018, Łódź


sztuka video / fotografia / instalacja / rzeźba

Copyright Izabela Maciejewska I Wszystkie prawa zastrzeżone

Zamieszone na stronie projekty stanowią utwory w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i podlegają ochronie przewidzianej w tej ustawie. Powielanie, przetwarzanie i dalsze rozpowszechnianie treści i materiałów zamieszczonych na stronie, w jakikolwiek sposób, w całości lub w części, bez wcześniejszej pisemnej zgody Autorki jest zabronione.